Szukaj
Close this search box.

„Można powiedzieć, że miasta są jak ludzie, a ich forma urbanistyczna niepowtarzalna jak odcisk palca lub wzór siatkówki oka.”

To zdanie pochodzi z pierwszego rozdziału książki “Przestrzeń Warszawy Tożsamość miasta a urbanistyka” architekta i urbanisty Krzysztofa Domaradzkiego i jest dobrym podsumowaniem zarówno książki jak i twórczości projektowej jej autora.

W warszawskiej urbanistyce Krzysztof Domaradzki to człowiek-instytucja, autor choćby projektów zagospodarowania Nowego Światu i Krakowskiego Przedmieścia oraz niezliczonych planów miejscowych dla różnych obszarów miasta. Studiując na Politechnice Warszawskiej miałem przyjemność zetknąć się z nim na wykładach, a Natalia Szcześniak, z którą prowadzę Architecture is a good idea, wykonała pod jego kierunkiem swój dyplom magisterski.

Zagadnienie tożsamości przestrzeni to trudna rzecz. Autor podchodzi do niej z jednej strony przez pryzmat znanych, klasycznych prac z dziedziny urbanistyki i przestrzeni: Kazimierza Wejcherta i Kevina Lyncha, a z drugiej z własnego doświadczenia – praktyka urbanistyki.

Jeden z rozdziałów książki jest poświęcony historii Warszawy. Na ten temat napisano już wiele książek, jednak tutaj historia pokazana z perspektywy kolejnych map i planów oraz różnic pomiędzy nimi. Jest to bardzo syntetyczne i szybkie spojrzenie na kolejne założenia i projekty urbanistyczne. Krzysztof Domaradzki opisuje różne koncepcje, które wpływały na wygląd miasta w całych jego dziejach – właściwie od początku jego istnienia, czyli lokacji, poprzez fakt jego stołeczności, wielkie założenia czasów saskich i stanisławowskich, okres zaborów i I Rzeczypospolitej aż po chwilę, którą nazywa “urbanistycznym holocaustem” – zaplanowanego i przeprowadzonego systematycznie aktu całkowitego zniszczenia miasta pod koniec II Wojny Światowej. W historii Warszawy ten moment to naturalna cezura – w dziejach planowania przestrzennego tym bardziej, jako że ciągłość historyczna miejskiej przestrzeni została przerwana, a opisywane na kolejnych stronach przez autora plany i koncepcje (zrealizowane i nie) odbudowy do dzisiaj budzą kontrowersje i spory.

SAMSUNG CSC

Po tym następuje zdecydowanie najciekawsza część książki, w której Krzysztof Domaradzki opisuje jak projektowanie miasta wygląda w praktyce. Do historii miasta dopisuje fragment kolejnego rozdziału – wypełniony projektami własnej pracowni urbanistycznej Dawos. Pisząc o swoich osiągnięciach nie lukruje swojej osoby. Pisze zarówno o sukcesach jak i o tym, co się nie udało, o projektach, które nie doczekały się realizacji, albo które nie wygrały w konkursach. Opisywane są idee i ich zderzenie z rzeczywistością, różne koncepcje, kolejne zmiany projektów wywoływane nagłymi zmianami oczekiwań lub uwarunkowań.

To tutaj odbywa się poszukiwanie i tworzenie tytułowej tożsamości miasta.

Książka jest drugim wydaniem rozprawy naukowej, którą Krzysztof Domaradzki ogłosił w 2013 roku. Od wydania pierwszego różni się znakomitym, bardzo czytelnym i eleganckim projektem graficznym. Warto też zwrócić uwagę na to, że książka jest zszyta, co jest dużym plusem publikacji.
Dla laika książka może być okazją do spojrzenia na miasto, nie jak na zbiór budynków o różnych funkcjach, a jak na system przestrzeni o różnych kształtach, pozwalających na różne aktywności.

Książka Krzysztofa Domaradzkiego “Przestrzeń Warszawy – Tożsamość miasta a urbanistyka” ukazała się nakładem Muzeum Powstania Warszawskiego.

W najbliższy czwartek odbędzie się premiera książki i spotkanie z autorem, które będę miał zaszczyt poprowadzić. 25 lutego, godz. 18:00, 19. piętro budynku przy ul. Smolnej 8. Zapraszam!

Współautorką recenzji jest Natalia Szcześniak, sprawdź też jej blog: www.goodidea.life