Nie inaczej było przed naszym wyjazdem do Amsterdamu. Robienie filmu o klimacie miasta było dość trudne, bo z jednej strony to jest lekki temat, bo klimat to jest to jak się żyje, co się je, jaka jest atmosfera. A z drugiej strony ten klimat to też jest architektura i urbanistyka, którą trzeba dobrze poznać, żeby wyłuskać te najważniejsze perełki.
A zatem z czego się składała nasza amsterdamska góra książek? Zaczęliśmy od Russela Shorto:
Amsterdam oczami jego mieszkańców
Architekturę i urbanistykę miast kształtują nie tylko urbaniści, ale również lokalne zwyczaje, sposób życia, warunki geograficzne i polityka. Dlatego chcąc dowiedzieć się czegoś o architekturze miasta, trzeba dowiedzieć się, kim są jego mieszkańcy.
Russel Shorto przedstawia Amsterdam jako kolebkę liberalnych wartości i tolerancji. Jedną z podstaw do wykształcenia się takich postaw u mieszkańców akurat tego miejsca była konieczność współpracy. Amsterdam, podobnie jak większość Holandii, to tereny dosłownie wydarte morzu. Budowa kanałów, a potem ich utrzymywanie i ciągłe wypompowywanie wody wymagało (i ciągle wymaga) od mieszkańców tych terenów współpracy i solidarności.
Ta książka to historie różnych mieszkańców Amsterdamu – królów, kupców, malarzy, rzemieślników i przedsiębiorców, którzy przez wieki tworzyli to miasto. Dzięki zrozumieniu tych ludzi z przeszłości, można zrozumieć, dlaczego Amsterdam jest pełen małych domków, a nie okazałych pałaców.
Lektura obowiązkowa dla każdego świadomego amsterdamskiego turysty.
[buybox-widget category=”book” ean=”9788363986513″]
Króciutki przewodnik architektoniczny – tylko 25 budynków, w sam raz na weekendowe zwiedzanie. Ta książka to naprawdę fajna pigułka wiedzy o architekturze Amsterdamu. Do publikacji zostały wybrane budynki reprezentujące różne style od XIV wieku po czasy współczesne. Do każdego obiektu są minimum dwa zdjęcia i rysunek, teksty to jedynie krótkie zajawki. Bardzo interesujący jest wstęp do książki, w którym autor tłumaczy dlaczego zostały wybrane te, a nie inne obiekty.
W tej książce znaleźliśmy też brutalistyczną kamienicę, która znalazła się w naszym filmie.
W kategoriach stosunku jakości do ceny jest to jedna z lepszych pozycji!
Kupiliśmy te książki jedynie zwabieni promocją 3 książki za 10 euro (trzecią była poprzednia pozycja – o 25 amsterdamskich budynkach). Do wyboru były całe stosy małych katalogów amsterdamskiej architektury z bardzo wąskich przedziałów czasowych, które są regularnie wydawane przez miejscowe Centrum Architektury ARCAM. Nie mogąc podjąć decyzji zapytaliśmy księgarza, czy któryś rok w holenderskiej architekturze jest szczególnie warty uwagi. Ten najpierw się zaśmiał z naszego pytania, a potem spoważniał i powiedział – początek lat dwutysięcznych.
I faktycznie – i Silodam, i słynny Wieloryb (the Whale), i wielopoziomowy parking dla rowerów pod dworcem kolejowym, i nawet buddyjska świątynia w chińskiej dzielnicy, powstały właśnie w tych latach.
Holandia to nie tylko Amsterdam, a w całym kraju można spotkać odważną i wyrazistą architekturę. Niestety, przewodniki po najowszej architekturze starzeją się najszybciej i ta pozycja z 2009 roku nie ma wielu świetnych przykładów architektury z ostatnich 8 lat. Za to ma bardzo praktyczne mapki i dwie zakładki.
Książka ukazująca działalność Stadherstel, organizacji zajmującej się konserwacją zabytków Amsterdamu. Chyba najciekawsze są w niej porównania jak coś wyglądało kiedyś, a jak wygląda dziś. W książce jest opianych ponad 600 obiektów, dzięki którym można poznać dziedzictwo architektoniczne i artystyczne Amsterdamu a także problemy i metody konserwacji.
Pozycja dość specjalistyczna, ale też bardzo ciekawa. Bardzo przyjemnie ogląda się ogromne ilości rysunków – rzutów, zestawień różnych wątków ceglanych, zestawienia fasad z danej dzielnicy. Dużo pięknie wydanej wiedzy.
Bardzo specjalistyczna książka, która przedstawia najnowsze metody i problemy planowania urbanistycznego w Amsterdamie. Jak przekształcono zdegradowane obszary poprzemysłowe? W jaki sposób dogęszcza się późnomodernistyczne osiedla? Jak zadbać o sprawny system dróg kołowych, jednocześnie dbając o zównoważony transport? Przykłady na to jak odpowiedzieć na te pytania można znaleźć w tej książce. Amsterdam ma bardzo silny i sprawny system planowania, a czytając tą książkę, chciałoby się taki system mieć też w polskich miastach.
Tą książkę wypożyczyliśmy z księgozbioru znadującego się w naszym hotelu. Jest to bardzo wartościowa monografia jednej z najbardziej szalonych pracowni architektonicznych na świecie. Jest w niej dużo ładnie opracowanych rysunków rzutów i przekrojów, dlatego, mimo że w hotelu przejrzeliśmy ją wielokrotnie od deski do deski, to cały czas zastanawiamy się czy nie chcemy jej mieć w swojej bibliotece.
A to nasz film o Amsterdamie, jeśli jeszcze nie widzieliście, to zapraszamy:
Bardzo podoba nam się amsterdamska architektura z początków XX wieku. Jak następnym razem będziemy w Amsterdamie przyjrzymy się bliżej ceglanemu ekspresjonizmowi, działalności szkoły amsterdamskiej i dziełom Hendrika Petrusa Berlage.
